7 Metoda macierzowa

Rozwiązanie zagadnienia początkowego równania oscylatora harmonicznego można uzyskać sprowadzając problem do wektorowego równania liniowego pierwszego rzędu.

Zapisujemy (2) (używając podstawienia $ \dot{x} = v$, tj. prędkości) jako układ r.r.liniowych I rzędu:

\begin{displaymath}\begin{cases}
 \dot{x} = v  
 \dot{v} = - \omega^2 x
 \end{cases}\end{displaymath} (18)

lub równoważnie, w postaci macierzowej:

\begin{displaymath}
\frac{d}{dt} \left[
\begin{array}{c}
x  v
\end{array}
...
...cdot
\left[
\begin{array}{c}
x  v
\end{array}
\right].
\end{displaymath}

Ponieważ rozwiązaniem równania:

$\displaystyle \dot{y} = A   y,
$

z warunkiem początkowym $ y(0)=y_0$ jest:

$\displaystyle y(t) = y_0   e^{A t},
$

analogicznie możemy poprawnie napisać rozwiązanie dowolnego układu r. liniowych I rzędu:

\begin{displaymath}
\dot{\mathbf{X}} = \mathbf{A} \cdot \mathbf{X}, \quad \math...
...t) \\
x_2(t) \\
\ldots \\
x_n(t)
\end{array}
\right].
\end{displaymath}

Rozwiązanie zagadnienia początkowego $ \mathbf{X}(0) = \mathbf{X}_0$ to:

$\displaystyle \mathbf{X}(t) = e^{\mathbf{A}   t} \cdot \mathbf{X}_0.
$

Dla oscylatora harmonicznego macierz $ \mathbf{A}$ to:

\begin{displaymath}
\mathbf{A} =
\left[
\begin{array}{cc}
0 & 1 \\
- \omega^2 & 0
\end{array}
\right]
\end{displaymath}

i głównym problemem staje się obliczenie wyrażenia:

\begin{displaymath}
e^{\left[
\begin{array}{cc}
0 & t \\
- \omega^2 t & 0
\end{array}
\right]}
\end{displaymath}

Obliczenie eksponenty macierzy jest możliwe z definicji:

$\displaystyle e^{\mathbf{A}} = \sum_{n=0}^\infty \frac{1}{n!} \mathbf{A}^n
$

lub poprzez diagonalizację. Więcej szczegółów można znaleźć tutaj: [PDF].

Wynik końcowy to:

\begin{displaymath}
e^{\mathbf{A} t} = \left[
\begin{array}{cc}
\cos (\omega...
...ega \sin (\omega t) & \cos (\omega t)
\end{array}
\right],
\end{displaymath}

a rozwiązanie równania oscylatora harmonicznego:

\begin{displaymath}
\left[
\begin{array}{c}
x(t)  v(t)
\end{array}
\righ...
...a t)} - x_0   \omega \sin{(\omega t)}
\end{array}
\right].
\end{displaymath}

2012-06-27